سنجش سطح پایداری در سکونتگاه‌های غیررسمی شهر اردبیل به‌کمک مدل بارومتر پایداری

نویسندگان

  • ارسطو یاری حصار دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی
  • محمد حسن یزدانی دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری و روستایی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده مقاله:

از جمله مهم‌ترین بازتاب‌های شهرنشینی معاصر، پیدایش و گسترش محله‌های آسیب‌پذیر (سکونتگاه‌های غیررسمی) در مرکز یا پیرامون شهرهاست. این سکونتگاه‌ها را می‌توان بخش‌های فراموش‌شده و برنامه‌ریزی نشده‌ای در مقایسه با سایر سکونتگاه‌های شهری دانست که از نظر پایداری بسیار شکننده هستند. لازمة سنجش پایداری بررسی ابعاد چهارگانة پایداری (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی) به‌صورت سیستماتیک است؛ از این‌رو هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر واکاوی و سطح‌بندی وضعیت پایداری سکونتگاه‌های غیررسمی شهر اردبیل با تکیه بر معیارهای پایداری محله‌ای و اولویت‌بندی آن‌ها برای برنامه‌ریزی آتی است. اطلاعات مورد نیاز به‌کمک مطالعات کتابخانه‌ای-اسنادی و روش‌های میدانی گردآوری شده‌اند. جامعة آماری نیز محله‌های پانزده‌گانه سکونتگاه‌های غیررسمی شهر اردبیل است. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای Excel و SPSS استفاده شد و با بهره‌گیری از مدل بارومتر پایداری سطوح پایداری محله‌های هدف در چهار بعد (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی) تعیین شد. همچنین نقشه‌ها برای بازنمایی بهتر، به‌کمک نرم‌افزار Arcgis ترسیم شدند. براساس نتایج اجرای مدل مزبور، محلة سلمان‌آباد با امتیاز 501/0 از پایداری متوسط برخوردار بود. پس از آن محلة کاظم‌آباد (344/0) و اسلام‌آباد (300/0) در وضعیت ناپایداری بالقوه و سایر محله‌های هدف در وضعیت ناپایدار قرار دارند. درمجموع محله‌های هدف از نظر میانگین کل رفاه اکوسیستم (231/0) و رفاه انسانی (249/0) در سطح بسیار پایینی قرار دارند؛ بنابراین با توجه به شرایط ناپایداری سکونتگاه‌های غیررسمی شهر اردبیل می‌توان نتیجه گرفت سطح پایداری در این محله‌ها مناسب نیست؛ از این‌رو برنامه‌های توسعه‌ای متناسب با ضعف‌ها و قوت‌های هر محله و براساس سطوح پایداری هریک از این سکونتگاه‌ها ضروری است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل سطح پایداری شهری در سکونتگاه‌های غیررسمی (مورد: شهر سنندج)

با مطرح شدن توسعه پایدار شهری و لزوم توجه به همة ابعاد وجودی شهر ـ اعم از زیست‌محیطی، اقتصادی و فرهنگی ـ به‌عنوان پایه‌های توسعه پایدار شهری، مشکل سکونتگاه‌های غیررسمی وارد فاز مطالعاتی جدیدی شده است و محققان علوم انسانی با دیدی کلی و نگاهی جغرافیایی، پدیدة اسکان غیررسمی در شهرها را مورد مطالعه قرار می‌دهند. این پدیده که در سال‌های گذشته و تا قبل از دهه 70 در ایران فقط از لحاظ توصیفی ـ تعریفی م...

متن کامل

سنجش پایداری بافت‌های شهری (نمونه موردی: شهر اردبیل)

بافت‌های شهری به عنوان محدوده‌های شهری که در ادوار مختلف شکل می‌گیرند و می‌توانند چند محله را در دل خود جای دهند، جزو اندام‌های سازنده شهر محسوب می‌شوند که برای دستیابی به شهری پایدار و قبل از هر نوع برنامه‌ریزی برای شهر، لازم است پایداری آنها مورد سنجش قرار گیرد. از همین رو هدف تحقیق حاضر سنجش پایداری محلات و بافت‌های شهری اردبیل می‌باشد. جامعه‎ی آماری تحقیق را شهروندان تشکیل می‎دهند که390 نفر...

متن کامل

سنجش سطح پایداری محلات شهر اردبیل با تأکید بر محلات با هسته‌های روستایی

شهر اردبیل همانند بسیاری از شهرهای بزرگ کشور با مسائل متعددی از جمله ناپایداری توسعه مواجه است و این مسئله در سطح برخی از محلات به بالاترین حد می‌رسد. با وجود اینکه محلات، هسته‌های اصلی زندگی شهری به شمار می‌روند، ولی در نظام رسمی برنامه‌ریزی فضایی جایگاهی ندارند. این مسئله به تشدید ناپایداری توسعه در آنها، منتهی شده است. این پژوهش در سال 1393 و با هدف سنجش میزان پایداری محلات شهر اردبیل با است...

متن کامل

ارزیابی پایداری روستاهای نمونه گردشگری بر اساس مدل بارومتر پایداری و چرخه حیات (موردمطالعه: شهرستان بروجن)

شناخت و بررسی امکانات و تعیین سطوح پایداری روستایی، نخستین مرحله در فرآیند برنامه‌ریزی به شمار می‌رود. در این زمینه استفاده از شاخص‌های توسعه متناسب با فضای روستایی جهت رسیدن به هدف موردنظر می‌تواند موردتوجه قرار گیرد. مقاله با هدف ارزیابی پایداری در روستاهای نمونه گردشگری شهرستان بروجن و همچنین نمایش موقعیت روستاها در مراحل مختلف مدل چرخه حیات گردشگری و بررسی ارتباط بین سطح پایداری با مراحل مد...

متن کامل

ارزیابی و سنجش سطح پایداری توسعة محلات شهر بابلسر

تجارب نشان می دهد که پایداری شهری توجه زیادی را در سطح جهانی به دست آورده است، در حالی که این موضوع در ایران به طور کامل مورد توجه قرار نگرفته است. سطح پایداری شهری می تواند کیفیت زندگی در شهرها را نشان دهد.بررسی و‌ شناخت‌ وضعیت‌ محلات‌ و تنگناهای‌ توسعه ‌آنها به‌ لحاظ‌ پایداری‌ و توسعه‌ پایدار در شهرها، از مسایلی‌ است‌ که‌ اخیراً در فرهنگ‌ برنامه‌ریزی‌ شهری‌ مطرح‌ شده، اما هنوز در کشور ما جایگا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 3

صفحات  601- 628

تاریخ انتشار 2019-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023